Thursday, June 3, 2010

Уран илтгэх урлаг гэж юу вэ?

Хүн төрөлхтөн үүссэн цагаас буюу хүмүүс үг яриагаар ойлголцдог болсон үеэс л уран илтгэл үүссэн хэмээн эртний ном сударт тэмдэглэсэн байх нь бий. 2000 жилийн өмнө эртний Грект ярих урлаг гээч зүйл бий болж, энэ чиглэлээр сүргалт явуулдаг сургууль хүртэл байсан гэдэг. Юлий Цезарь, Наполеон Бонапарт, Авраам Линкольн, Адольф Гитлер, Уинстон Черчиль, дорно дахинаас Күнз гээд дэлхийд нэр алдраа цуурайтуулсан агуу суутнууд бүгд уран илтгэгчид байлаа. Тэд өөрсдийн «шидзт» үгээрээ олон, олон хүний зүрх сэтгэлийг байлдан дагуулж, бүхнийг гартаа «зангидаж» чадсан гэдэг.

Харин тэд эхээс төрөхдөө л тийм чадвартай байсан уу гэвэл үгүй, Уран илтгэлийн гайхамшгийн нууц чухам үүнд л оршдог аж. Нэгэн сонирхолтой жишээ яръя л даа. МЭӨ 384-322 онд амьдарч байсан дэлхийн нэрт уран илтгэгч Демосфен анх хэний ч мэдэхгүй нэгэн байжээ. Түүгээр ч барахгүй хэн ч сонссон шоолж инээмээр тультраа хэл яриатайн дээр цээжин биеэрээ учиргүй бөгтгөр нуруутай хүн байв. Тэрбээр уран илтгэгч болохын тулд далайн хөвөөнд очиж, амандаа чулуу хийж байгаад чанга дуугаар яруу найраг уншдаг байжээ. Далайн давалгааны тэр нүсэр чимээнд амандаа чулуутай ярьсаар байгаад тультраа хэл нь засарчээ. Мөн өгсүүр газар гүйхдээ хоолойнхоо чадлаар орилсоор сул дуунаасаа ангижирсан бол таазнаасаа хурц үзүүртэй мэс унжуулж өчүүхэн төдий хөдлөхөд нь биеийг нь хатгахуйцаар байрлуулж дасгал хийсний дүнд бөгтөр нуруу нь ч бас тэгширчээ. Ийнхүү тэр асар их тэвчээрийн ачаар олон хүнийг үг яриагаараа илбэдэгч удирдагч болсон түүхтэй.АНУ-ын үе үеийн Ерөнхийлөгчдийн ная орчим хувь нь цэргийн гаралтай байсан ба маш уран гоё ярьдаг хүмүүс байв. Авраам Линкольноос авахуулаад Ричард Никсон, Жорж Буш, Билл Клинтон гээд ёстой л уран үгийн эзэд. Тэд индэрт хэлэх илтгэлээ бүр зургаан долоон хоногоор бэлтгэдэг бөгөөд тэдэнд үг бэлддэг тусгай өрөө хүртэл бий гэнэ.

Та заавал уран илтгэгч байх ёстой юү?
Улс төрчдөөс гадна аливаа салбарын лидерүүд уран илтгэлийн мастер байх нь бий. Бизнесийнхэн, шашны нэрт зүтгэлтнүүд ч үгээр авьяастай. Уран илтгэх урлаг яваандаа энгийн амьдралд ч хэрэглэгдэх боллоо. Заавал олныг байлдан дагуулахуйц лидер байхаа байг гэхэд зөв цэгцтэй, логиктой ярьж сурахыг хүсдэггүй хүн байхгүй. Наад зах нь хүн болгонд тохиолддог хайр сэтгэлийн асуудалд энэ нь гол нөлөөтэй аж. Сэтгэлтэй хүндээ өөрийгөө зөв илэрхийлж, мөн нээж чаддаг байхын тулд мөнөөх илтгэх урлаг зайлшгүй шаардлагатай гэнэ. Үнэнийг хэлэхэд ийм чадаар манай залууст дутмаг. Уран илтгэнэ гэдэг нь над мэтэд байх авьяас биш гэж бодож хэзээ ч болохгүй. Орчин үед залууст өөрийгөө хөгжүүлэх нь юу юунаас илүү чухал. Харин өөрийгөө хөгжүүлэх гол алхам нь уран илтгэж сурах гэнэ. Уран илтгэлийн гол зорилго нь юу ч ярьж байсан тэр сэдэв шийдлийг бусдад хүргэх, тэдний сэтгэл зүйг үгийн гайхамшигаар байлдан дагуулахад орших ажээ. Хүн болгон гайхамшигтай илтгэгч болдоггүй. Авраам Линкольн тариачны сууринд очиж өндөр зүйл дээр гарч зогсоод яриа хийж илтгэх чадвараа дээшлүүлдэг байжээ. Сайн илтгэгч болно гэдэг бол хичээл зүтгэлийнх гэж нэгэн ухаантан хэлжээ.

Хамгийн гол нь өөртөө итгэлтэй байх
Танд заримдаа олны өмнө гараад айх, сандрах, ямар нэгэн бэлтгэлгүйн улмаас хэлэх гэсэн үгээ мартах, юу ярьж буйгаа сүүлдээ мэдэхээ байчихдаг үе тохиолддог уу? Тэгвэл шинээр илтгэгч болж буй хүмүүст хандаж хэлэхэд, хамгийн түрүүнд амьсгаагаа зөв авах, тэгээд зорилгоо тодорхойлох, үүндээ нийцсэн илтгэлийн төлөвлөгөө зохиох, тэгэхийн тулд ярих зүйлийнхээ талаар хангалттай мэдлэг хуримтлуулсан байх шаардлагатай аж. Мөн нэг чухал зүйл бол сэтгэлзүйн бэлтгэлтэй байж эхлэлээ сайн хийх явдал. Мордохын хазгай гэдэг үг зүгээр ч нэг гараагүй бололтой шүү.

Асар их тэвчээрийн цаанаас амжилт дөнгөж цухуйна гэсэн үг байдаг. Олон эрдэмтэд энэ үгийг хүлээн зөвшөөрдөг юм билээ. «Жинхэнэ баатар эр эцсийн том тулалдаанд орохын тулд мянга мянган жижиг тулалдаанд ялдаг гэдэг. Үгийн сонголт, дууны өндөр нам байх, тайзыг хэрхэн эзэмших, хэдийд эхэлж, хэдийд дуусгах вэ, хэрхэн асуулт асуух, яаж унших гээд суралцах зүйл маш олон. Өөрийгөө хүн хэзээ ч «Би чадахгүй, энэ бол бүтэшгүй зүйл» хэмээн чамлах нь туйлын буруу гэнэ. Генерал болохыг хүсдэггүй цэрэг хэзээ ч цэрэг болж чаддаггүй гэдэг. Уран илтгэгч болъё л гэвэл чи зорьсондоо хүрэхийн төлөө тэмцэх хэрэгтэй. Алхам алхмаар хөгжсөөр яваандаа амжилтад хүрнэ. Үүний тулд хамгййн гол нь зорилгоо зөв тодорхойлох. Тэгээд түүнээсээ гажихгүй, хатуу чанд дэглэмтэй байх явдал чухал юм байна. Уран илтгэгч болох хүн заавал сайхан царай зүс, гоё хувцастай, цээлхэн дуу хоолойтой байх албагүй. Хамгийн гол нь өөртөө итгэлтэй байх нь амжилтад хүрэх үндэс болдог аж.

Эх сурвалж: http://khuvsgul.net

Wednesday, April 7, 2010

Өнөөдөр хамгийн анх хийж байсан анимэйшн-ээ нийтлэе

Миний анхны уран бүтээл

Блогоор маань зочилж байгаа та бүхэнд баярлалаа. Өнөөдрөөс блогоо ажиллуулж шинэ сонин мэдээ, сонирхол татахуйц зүйлүүдйиг нэмж байхаар шийдлээ. Өмнө блог нээцэн боловч огт юм нэмдгүй байлаа. Энд би өөрийнхөө хийсэн зүйлүүд болон, дуртай, таалагдсан янз бүрийн зүйлүүд нийтлэж байх болно. Ингээд өөрийнхөө хамгийн анхны уран бүтээлийг нийтлэхээр шийдлээ. Магадгүй та бүхэн өмнө үзсэн байх энэ клипийг 3 найзтайгаа хамтран дипломын ажил болгон хийж байлаа.

Tuesday, January 26, 2010

Кино ертөнцийн түүхэнд хамгийн их зардлаар бүтсэн кинонууд

Дэлхийн кино театруудаар Жеймс Камероны "Avatar" кино гараад удаагүй байна. Одоогийн байдлаар дэлхийн кино ертөнцийн түүхэнд хамгийн их зардлаар бүтээд байгаа эл киноны тухай хэвлэлийнхэн төдийгүй кино шүүмжлэгч, сонирхогчид ч ярилцаж байна. Холливудын кино бүтээгчдээс хэн нь ч өдийг хүртэл 500 сая ам.доллар буюу Европын жижиг улсын нэг жилийн төсөв болж чадах ийм мөнгийг бүтээлдээ зориулж зүрхлээгүй байсан. Тиймдээ ч кино ертөнцөд жинхэнэ утгаараа тэсрэлт болоод байгаа уг киноны тухайд олон үг илүүц. Ингээд кино ертөнцийн түүхэнд хамгийн их зардлаар бүтсэн 15 киног танд танилцуулъя. Энэхүү тоймийг Америкийн Chicago Now хэвлэлийн газар бүрдүүлэн толилуулжээ.
15. Хурд 2- (1997) – 215 сая ам.доллар.
Энэ киноны усан онгоц живүүлэх зураг авалтад бусад зураг авалтаас хавьгүй их мөнгө зарцуулсан байна. Киноны зардлын дийлэнх мөнгө зөвхөн эл хэсгийн зураг авалтад явжээ. Дэлхийн кино түрээсийн газруудаас уг кино ердөө 220 сая ам.доллар олсон нь киноны зардлаа дөнгөн данган эргүүлж олсон гэсэн үг. Юун ашиг олох манатай!
14. Икс хүмүүс: Сүүлчийн тулаан (2007) – 218 сая ам.доллар.
Икс хүмүүсийн төгсгөлийн хэсгийн зураг авалт мөнгийг жинхэнэ “уусан” гэдэг. Усан онгоцны живэлтийг харуулж дэмий шахам мөнгө зарлагадсан өмнөх киног бодвол энэ киноны түрээс хангалттай их буюу 478 сая ам.доллар цуглуулж чаджээ.
13. Зэрлэг, зэрлэг Өрнө (1999) -220 сая ам. доллар.
Нэрт peп дуучин Уилл Смитийн тоглосон эл кино ердөө л 285 сая ам. доллар олж 60 сая гаруйхны ашиг олжээ.
12. Нарниагийн түүх: Ханхүү Каспиан (2008) – 225,9 сая ам. доллар.
Нарниагийн түүх киноны хоёрдугаар анги дэлхийн кино түрээсийн газруудаас 420 сая ам.доллар олж, зарлагаа хангалттай нөхөж чаджээ.
11.Хүн-аалз 2(2004)-228 сая ам. доллар.
Хүн аалзын хоёрдугаар анги нь үзэгч, шүүмжлэгчдийн зүгээс санал гомдол, сайшаал магтаалаар бөмбөгдүүлсэн. Түрээсийн орлого нь 896 сая ам.доллар хүрч “цөм” ашиг хийжээ.
10. Кинг Конг (2005) – 229 сая ам.доллар.
Питер Жексоны уран зөгнөлт кино шүүмжлэгчдэд ихэд таалагдсан ч шууд ашиг олж чадахгүй л байлаа. Аажим аажмаар киноны эрэлт ихэсч түрээсээр 608 сая ам.доллар олов.
9. Терминатор 3: (2003) -234 сая ам. доллар.
Дур татам үзэсгэлэнт терминатор бүсгүй уг киног түрээснээс 508 сая ам.доллар олоход хүргэжээ. Учир нь уг кино шүүмжлэгчдийн зүгээс багагүй “банга” хүртсэн.
8. Карибын тэнгисийн дээрэмчид 2: (2006) – 241 сая ам. доллар.
Кино бүтээгчид хоёр дахь “дээрэмчдийн” ачаар багагүй мөнгө халааслаж чадсан. Киноны түрээсийн ашиг нэг тэрбум хүрсэн гээд бод доо!
7. Усны ертөнц (1995) – 248 сая ам. доллар.
- Хүмүүс усан дор амьдардаг!
- Тэд яаж амьсгалдаг юм бол?
- Загасны загалмайн тусламжтайгаар гэнэ!
“Усны ертөнц” хэмээх эл уран зөгнөлт кино АНУ-ын түрээсүүдээс 124 сая ам.доллар олсон ч дэлхийн зах зээлд илүү амжилт гаргасан юм.
6. Хүн- аалз 3 (2007) – 268 сая ам. доллар.
Хүн аалзын тухай хийсэн нөгөө хоёр киноноосоо гурав дахь нь харьцангуй өндөр зарлагаар бүтжээ. Арай л үнэтэй болчихов уу даа гэж найруулагчийнхаа сэтгэлийг хөндөөд авсан киноны орлого 927 сая ам.доллар хүрч сая нэг санааг нь амраажээ.
5. Титаник (1997) – 269 сая ам. доллар.
Жеймс Камероны “Титаник” гайхалтай болж үзэгчдийн зүрх сэтгэлийг жинхэнэ утгаар байлдан дагуулж кино түрээсээс асар их буюу 2.48 тэрбум ам.долларын ашиг олсон юм. Энэ их ашиг нь найруулагчид цаашдын киногоо бүтээх хөрөнгийг нөөцлөхөд хүргэж магадгүй ” Аватар” төрсөн байх.
4. Супермен эргэж ирсэн нь (2006) – 289 сая ам. доллар.
Энэ бол Брайан Сингерийн хувийн төсөл байсан юм. Кино түрээсээс 419 сая ам.долларын ашиг олсон ч кинонд зарцуулсан 289 ам.доллар болон киноны сурталчилгаа, маркетингад зориулсан болон бусад зардлаа арай л гэж олсон байна.
3. Клеопатра (1963) – 310 сая ам.доллар.
Элизабет Тейлорийн гол дүрд нь тоглосон уг түүхэн кино одоог хүртэл дэлхийн кино ертөнцөд хамгийн үнэтэй кинонуудын нэгд зүй ёсоор бичигдсэн хэвээр. Зөвхөн Америкт л гэхэд 402 сая ам.долларын орлого олсон гэдэг.
2. Карибын тэнгисийн дээрэмчид 3: Ертөнцийн төгсгөлд (2007) – 317 сая ам. доллар.
"Дээрэмчдийн" гурав дахь анги нь хоёр дахиасаа өндөр өртгөөр бүтээгдсэн ч бараг л адил буюу нэг тэрбум жаахан гаруйн орлого олсон юм. Гэхдээ л гурвал кино кино ертөнцөд дээгүүрт жагсдаг.
1. Avatar (2009) – 500 сая ам. доллар.
"Аватар" – дэлхийн кино ертөнцийн түүхэн дэх хамгийн үнэтэй бүтсэн кино. Хэдийгээр "Хорьдугаар зуун Фокс" киноныхоо зарлагыг албан ёсоор мэдээлээгүй ч Холливудын бусад киноны зардлыг нэг дахин нугалсан гэдэг нь тодорхой болсон.